Een op de zes jongeren denkt erover om einde aan zijn leven te maken: ‘Het is crisis op crisis en zij voelen dat’.
In diverse kranten wordt melding gemaakt van de zorgwekkende psychische toestand van vele jongeren. De toename werd eerst gekoppeld aan de maatregelen tijdens de coronacrisis, maar nu die ingetrokken zijn, blijft het beeld hetzelfde tot ieder verbazing en verontrusting.
Zijdelings wordt vermeld dat de (prestatie)druk op jongeren te groot is, dat de sociale druk door social media tot een vervormd zelfbeeld leidt en dat de psychische ondersteuning door het maatschappelijk vangnet gigantisch faalt.
Deze stijging van psychische klachten en angststoornissen bij jongeren, de bijna verdubbeling van het aantal kinderen die depressief zijn en toename van jongeren met zelfmoordneigingen neemt echter al vele jaren toe en was alreeds voor de crisis ingezet.
Het wegdoen als een resultaat van de genomen maatregelen is misschien een mooie cover-up voor het falend overheidsbeleid en het overduidelijk ongezonde sociaal-maatschappelijke klimaat. Het doet echter af aan het leed dat zich al vele jaren afspeelt onder onze jongeren.
In de prestatiegerichte maatschappij, waarbij men nog steeds zijn identiteit ontleent aan sociale status, behaalde diploma’s en uiterlijk vertoon, is het niet zo gek dat velen zichzelf
verliezen.
Men kan er niet meer omheen dat de maatschappelijke druk voor veel kinderen en jongeren niet meer vol te houden is. Ze missen zingeving, daadwerkelijke aansluiting en verbinding en vooral de ruimte om hun eigen identiteit te ontdekken en zichzelf te zijn.
Het toont zich ook steeds vroeger. De aantallen kinderen die al op basisonderwijs vast lopen, neemt gestaag toe. Ze worden uiteindelijk thuiszitters en niet alleen zij, maar ook hun ouders zitten daarna met hun handen in het haar, omdat dan pas het traject van vastlopen in het systeem begint. Met als uiteindelijk resultaat dat het kind niet meer kan worden bestempeld als vastgelopen in het onderwijs, maar vastgelopen in het leven.
Ondertussen is de meeste hulp gericht op het terug in de pas lopen, in plaats van terug in verbinding komen om het eigen pad te volgen. Men grijpt naar kunstmatige oplossingen en lapmiddelen. Een depressie wordt met medicijnen verholpen, schooluitval met nog meer kopzorgen, zelfmoordneigingen met opsluiting en isolatie.
Het kind dat zich niet gezien en gehoord voelt, dat zich nergens bij voelt horen, eenzaam en alleen is, verbinding mist met zichzelf, de ander en het leven, wordt zo gestraft voor het eigen systeem dat in opstand komt tegen de druk van buitenaf.
Gelukkig zie ik ook nieuwe initiatieven, organisaties, therapeuten en vooral ouders die gaan staan voor hun kinderen. Die zien dat zij iets nodig hebben dat anders is dan dat zij hadden. Of misschien juist dat wat zij ook hadden gewild. Niet langer gaat de vlieger meer op dat onze kinderen moeten doen wat wij hebben gedaan, omdat iedereen dat moet. Niet langer kunnen we ons verschuilen achter ‘ik heb het ook gedaan en ben er ook niet slechter van geworden’ of ‘ik vond het ook niets, maar ja het hoort erbij’. We kunnen niet meer wegkomen met ‘Je moet dit doen, want later moet het ook’.
Zolang het adagium geldt: Je moet hard werken, je best doen, je vrije tijd opofferen, je inzetten voor school-werk-je sportclub, meedoen met de maatschappij, sociaal acceptabel gedrag vertonen, zodat je later mee kan komen in de samenleving, een goede baan krijgt en dan kan doen wat je leuk vindt, ondanks dat je daardoor nu weinig tijd voor jezelf hebt en dat wat je wilt doen’ hebben we nog een lange weg te gaan.
Dit is wat leidt tot crisis op crisis en daar hebben de kinderen last van. Dat voelen zij. Deze kinderen, onze jongeren laten ons precies zijn waar ons maatschappelijk systeem wringt
Niet de maatregelen, maar het systeem plaatst ze in een isolement. Het wordt tijd dat we naar ze gaan luisteren. Dat we ze gaan zien voor wie ze zijn. Dat we ze volgen in het pad dat zij voor zichzelf in gedachten hebben. Zij zijn onze toekomst. Laten we ze die ook geven.
Hoe zet jij je in voor hun toekomst?
Liefs,
Eveline van Dongen