We kunnen onderdrukte heftige emoties niet verwerken als we niet een voldoende sterke ‘container’ hebben om ze te bevatten zonder dat ze ons opnieuw overweldigen. Wanneer we overweldigd werden,
konden we de emoties niet verwerken en daarom dissocieerden we. Dat is wat trauma is.
Trauma is datgene wat ons autonoom zenuwstelsel niet kon verwerken waardoor het blijft ‘hangen’ en zo ons zenuwstelsel blijft ontregelen tot we de emoties alsnog kunnen verwerken.
Dissociatie betekent letterlijk dat we niet in ons lichaam kunnen blijven met de daar aanwezige heftige sensaties en de emoties. We dissociëren door ‘delen van onszelf af te zonderen’ tot we later in staat zijn ze terug te roepen.
In plaats van in ons lijf te blijven gaan we meer en meer in ons hoofd leven waar het veilig is en waar we niet hoeven te voelen.
De onderdrukte emoties geven dan aanleiding tot overmatig denken en tot allerlei beschermende houdingen zoals afstandelijkheid.
Contact maken met emoties die oorspronkelijk overweldigend waren.
Het effect van het niet kunnen bevatten van heftige emoties kan ook resulteren in toxische schaamte of een soort onbestemde schuldgevoelens of het projecteren van emoties op anderen.
Of we glijden mogelijk af in patronen van substantie misbruik en/of verschillende soorten verslavingen die ons helpen om ‘niet te voelen’, zoals emotioneel eten of altijd bezig zijn of we gebruiken allerlei andere afleidingen zoals bingewatch-en op Netflix of zoals spiritualiteit als vluchtheuvel.
Of we kunnen depressief worden of lijden aan chronische pijnen of chronische ziekten.
Om de dissociatie van de delen van het lichaam waar de emoties zijn opgeslagen ongedaan te maken, zullen we zorgvuldig en op een veilige manier opnieuw contact moeten maken met de emoties die oorspronkelijk overweldigend voor ons waren.
Ons onderbewuste is intelligent: het geeft niet meer vrij dan je aankunt met de ‘container’ die je nu hebt. Je zult alleen dieper kunnen voelen in je lijf als je container groter wordt.
Elke keer dat we ons opnieuw verbinden met de emoties zonder te dissociëren of opnieuw overweldigd te raken, bouwen we wat veerkracht op en creëren we een grotere ‘container’ om verder te verwerken wat voorheen te heftig was, vooral als we nog kleine kinderen waren toen ons zenuwstelsel overweldigd werd.
Alleen wanneer we meer van de emotie kunnen bevatten die aanvankelijk overweldigend voor ons was, kunnen we die emotie ook verwerken.
Een geduldig proces met begrip en mededogen.
Het is een geduldig proces van in- en uitstappen, laag per laag, dieper en dieper, met begrip en mededogen voor ons jongere zelf.
Misschien zit onder mijn depressie een ‘vage achtergrondangst’ en daaronder een laag van intense boosheid en vaak verbergt die op haar beurt een laag van intens verdriet. En mogelijks zijn er ook allerlei andere emoties zoals schuld en schaamte. Dat kan allemaal niet tegelijk naar boven komen.
Vaak zijn er ook allerlei beperkende overtuigingen gelinkt aan die emoties zoals ‘ik ben niet goed genoeg’ of ‘ik kan beter geen nee zeggen want dan word ik afgewezen’, etc.
Om het proces om te keren dienen we eerst te beseffen dat onze depressie en onze verdedigingsstrategieën terug te leiden zijn tot onverwerkte emoties en dat we daar niets konden aan doen toen dat gebeurde, vooral als kinderen.
We kunnen onszelf vergeven dat we niet beter konden.
Het is belangrijk niet te vervallen in negatief denken over onszelf (de innerlijke criticus). Dat houdt het verwerken alleen maar tegen.
We dienen niet ‘af te komen van ongewenste zaken’ maar als bewuste volwassenen aan onszelf te geven wat we vroeger niet gekregen hebben of wat we vroeger niet aan onszelf konden geven zoals
begrip, compassie, zelfliefde.
Op een veilige manier onverwerkte emoties leren toelaten en loslaten.
Het is ook heel belangrijk om te beseffen dat wanneer de oude emoties beginnen boven te komen dat dit niets te maken heeft met wie je nu bent maar dat het lichaamsherinneringen zijn aan dingen die je niet kon verwerken toen ze gebeurden.
De opkomende emoties liefdevol en geduldig leren aanvaarden als iets wat je vroeger niet aankon doet ze nu beetje bij beetje oplossen.
Jan Bommerez