De laatste tijd heb ik het meermalen gehoord: regressietherapie cliënten die hun levensverhaal doen, en verzuchten: ”Ik moet wel iets erg verkeerds
hebben gedaan in een vorig leven, dat ik nu zo’n zwaar leven heb. Het is zeker mijn karma.”
Als ik dat hoor, gaat mijn haar overeind staan en weet ik niet hoe snel ik moet beginnen met uitleggen wat er niet klopt aan deze uitspraak – en de onderliggende overtuigingen over hoe het
universum werkt. Want karma als straf – dat bestaat niet!
Eeuwenoud
Het concept van karma is al eeuwenoud, en heeft zijn oorsprong in het oude India. Echter, verschillende stromingen van het oude boeddhisme en hindoeïsme hanteren verschillende definities van karma. Er bestaat dus niet zoiets als één enkel concept van karma.
Lens
Zoals zoveel spirituele, religieuze en filosofische concepten, wordt karma nogal eens bezien door de lens van beperkende overtuigingen van mensen die de leer later gingen toepassen of zelfs opleggen aan anderen. En dat gebeurt mijns inziens vaak niet zoals deze oorspronkelijk bedoeld waren.
Nederig
Zo kan ik me herinneren dat ik geschokt was door het beeld van pelgrims in Tibet en Nepal die op hun blote knieën over de kale rotsige berggrond naar tempels schuifelden, om te bidden en ‘karma af te lossen’ en zodoende een beter bestaan af te smeken in hun volgende incarnatie. Maar dit past geenszins in het beeld van de mens als gelijkwaardige medeschepper die de verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar eigen creatie.
Boeddha
De Boeddha zelf ”gebood zijn volgelingen niet dat ze ‘moesten’ geloven dat karma werkelijk bestaat en invloed heeft op het volgende leven: dat geloof liet hij van henzelf afhangen. Wat hij wel deed is de vier zekerheden onderwijzen. Deze komen erop neer dat iemands daden belangrijker zijn dan zijn geloof; als men goede daden verricht, maakt het niet uit of men nu gelooft in een volgend leven of niet.’’ (Wikipedia.org)
Karma als straf
Maar kennelijk hebben veel mensen onbewust nog steeds behoefte aan het idee van een autoriteit van buitenaf die straft en beloont. Je ziet dit terug in de manier waarop veel religies worden uitgelegd en beoefend. Generaties lang geloofden onze voorouders in een oordelende en straffende god, en het beeld van deze oordelende goddelijke instantie zit diep. Onbewust kunnen we het idee van een oordelende autoriteit op subtiele wijze projecteren op een leraar, een geloofsovertuiging, of een concept zoals karma, waardoor we weer een nieuwe oordelende instantie op de troon zetten.
Roze bril
Daarbij lijkt het erop dat in spirituele kringen in het westen, de filosofieën en religies van andere culturen nogal eens worden geromantiseerd en bezien door een roze bril. Maar ook bijvoorbeeld Thaise monniken zijn maar mensen, zoals laatst pijnlijk duidelijk werd toen een tempel in Thailand zich aan de meedogenloze uitbuiting van tijgers bleek schuldig te maken – om geld te verdienen aan toeristen die selfies met de dieren wilden maken.
Doctrine
Ook door westerlingen geromantiseerde religies indoctrineren mensen en leggen hun volgelingen beperkende geloofsovertuigingen op. Zo was er bijvoorbeeld een incident in het Himalaya gebergte, waar sherpa’s in opstand kwamen tegen de welgestelde westerse expeditieleiders. Er was een zwaar ongeluk gebeurd waarbij wel 14 sherpa’s omgekomen waren, en ze weigerden hun leven nog langer te wagen. Veel van de lichamen van de omgekomen sherpa’s konden die dag geborgen per helikopter worden, maar niet alle.
Onnodig leed
Hun families, veelal jonge gezinnen, waren totaal verslagen: volgens de doctrine van de boeddhistische leer waren de zielen van hun geliefden nu gedoemd om voor eeuwig te dolen! Ze zouden nooit rust kennen omdat ze niet dezelfde dag geborgen waren. Ik wilde wel in de tv springen, naar ze toe rennen om ze door elkaar te schudden en te vertellen: ”Nee, het is onzin, geloof die priesters niet, ze zijn vrij, de ziel is altijd vrij!” Maar door hun geloof waren ze gedoemd tot onnodig leed en onverwerkte rouw.
Ouderwetse ''gerechtigheid''
Wat karma betreft: kennelijk hebben mensen toch nog vaak behoefte aan het idee van gerechtigheid, waarbij de ‘’slechteriken’’ worden gestraft en de ‘’goeden’’ beloond. Maar dit is een verouderde opvatting van gerechtigheid, die niet past in het nieuwetijdsdenken.
Reincarnatietherapie
In de zestien jaar dat ik werk met reïncarnatietherapie, heb ik nog niet één keer gezien, dat er een universeel ”lik-op-stuk” beleid bestond, een wiel van karma dat ervoor zorgt dat je na een misstap in de ene incarnatie, diezelfde of een vergelijkbare misstap moet ondergaan in een volgende. Niet één keer. Wat ik wel heb gezien, is dat mensen vanuit schuldgevoel of schaamte soms de neiging hebben zichzelf te straffen en te kiezen voor een incarnatie in moeilijke omstandigheden.
Keuze
Daarnaast komt het vaak voor, dat mensen, vaak ”oude zielen” of ”geïncarneerde engelen” er bewust voor kiezen in moeilijke gezinnen en omstandigheden te incarneren omdat ze daar licht willen brengen. Dat dit ook weer zijn eigen moeilijkheden met zich meebrengt, spreekt voor zich – maar dat is geen straf van bovenaf.
Wet van aantrekking
Ook kan men, door de Wet van Aantrekking, waarmaken wat men gelooft, en in een volgende incarnatie situaties aantrekken die het idee van karma als straf lijken te bevestigen.
In wezen creëren we elk leven onze eigen ervaringen, maar als we ons daar niet van bewust zijn, kunnen we gaan geloven dat er een externe instantie is, zoals een god of een wiel van karma, dat ons ”pech” of ”geluk” bezorgt.
Hiernamaals
Zelfs na de dood kan dit principe zich manifesteren. Geloof je bijvoorbeeld in de hel? Dan zou je in een illusionaire, astrale schijnhel verstrikt kunnen raken na de dood. Maar dat is dan slechts een deel van het multidimensionale Zelf – het totale Zelf of de Ziel bevindt zich altijd in de eenheid, is eeuwig en vrij. En delen van ons die verdwalen in dergelijke illusies kunnen altijd weer opgehaald worden met therapeutische of sjamanistische technieken.
Gerechtigheid
Maar bestaat er dan geen enkele vorm van gerechtigheid in het Universum? Zullen mensen zich wellicht afvragen. Zeker wel. Maar niet in de simpele, rechttoe-rechtaan oorzaak-gevolg, beloning-of-straf vorm zoals die soms nog steeds wordt gepropageerd en gepresenteerd als ”karma”.
Moreel kompas
Normaal gesproken, wanneer er geen sprake is van psychopathie, hebben mensen een soort inwendig moreel kompas. Dit is aangesloten op ons hoger wezen en de Bron, en vertelt ons wanneer we afwijken van het pad van liefde en integriteit. Het knagende gevoel dat dit geeft, wordt ook wel aangeduid als de stem van ons geweten. Dat stemmetje kunnen we negeren. Maar als we dat lange tijd doen, komt er een moment dat we het niet langer kunnen omdat we met onze destructieve daden en overtuigingen geen positieve omstandigheden meer kunnen scheppen. Dan worden we met onze eigen negatieve creaties geconfronteerd. Dat is het moment dat we voor de keuze staan: ga ik zo door met het creëren van pijn, of sla ik de weg van waarheid en liefde in?
''Straf''
Anders gezegd: wanneer mensen zich al dan niet doelbewust afwenden van het pad van liefde, van waarheid en integriteit, zullen ze na loop van tijd ervaren dat dit ze geen vervulling brengt. In die zin straft het ”kwaad” zichzelf. Je wordt er wezenlijk niet gelukkiger van wanneer je je zin probeert te krijgen door middel van manipulatie, bedrog, agressie, overheersing en geweld. Diep van binnen weten mensen die over de schreef gaan, dat wat ze doen niet klopt en niet in overeenstemming is met hun eigen Hoger Wezen, dat zich in de Eenheid bevindt. Die discrepantie zal steeds harder gaan knagen, tot ze aan zichzelf rekenschap af gaan leggen voor hun eigen minder fraaie daden. Ook het ervaren van slachtofferschap kan daarbij meer inzicht bieden – maar niet vanuit een ”hogere” straffende instantie, maar vanuit het verlangen van de ziel zelf om zichzelf te leren kennen, en inzicht te krijgen in het waarom van de dingen.
''Beloning''
In die zin beloont het ”goede” zichzelf ook: leven in waarheid, liefde, en integriteit is haar eigen vervulling en brengt meer goede dingen voort. Wanneer je leeft in overeenstemming met je eigen hoger wezen en de Bron, ben je een open kanaal voor je eigen stralende zieleneigenschappen, de liefde van de Schepper en de oneindige creatieve energie van de Bron. Dan breng je voornamelijk liefde, geluk, schoonheid en groei voort voor jezelf en anderen. Wat is er heerlijker dan dat?
© drs. Wendy Gillissen